«علی جمالی فلاح» 51 ساله که دارای کارشناسی کشاورزی در رشته «زراعت و اصلاح نباتات» است، 18 سال سابقه کار در حوزه تخصصی خودش را دارد. او که از سال 1367 در کنار دامداری پدرش کار پرورش بز را با یک جفت بز شروع کرده بود، به مرور آن را توسعه داد تا اینکه در سال 1386 برای نخستین بار تلقیح مصنوعی را انجام داد. از آن سال به بعد به همین روال با اسپرم‌های جدید، گله را بزرگ‌تر کرد.
با این حال جمالی استارت اصلی کارش را از سال 1378 زد: «از آن موقع با مطالعاتی که داشتیم و پتانسیلی که این نژاد داشت، تصمیم گرفتیم تا به طور جدی کار را توسعه و پیشرفت بدهیم.»
بز سانن، شیر بیشتری تولید می‌کند
اما اینکه چه شد که تصمیم به پرورش بز نژاد «سانن» گرفت، سئوالی است که اینگونه به آن پاسخ میدهد: «چون نسبت به دیگر نژاد بزهای بومی که پدرم به پرورش آنها مشغول بود، بر نژاد سانن هم مقدار شیر بیشتری تولید می‌کند و هم زمان شیردهی بیشتری دارد.»
دنباله توضیح او می‌رسد به اینجا که: «به مرور تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام دادم و با تلقیح مصنوعی، گله را بزرگ‌تر کردم که در ابتدا این کار را در شهرستان کرج انجام می‌دادم، اما در سال 1385 با بزرگ‌تر شدن گله به شهرستان هشتگرد آمدم.»
نگهداری گله 400 راسی در دامداری 3 هزار مترمربعی
جمالی در پاسخ به این سئوال که اکنون چند راس بز سانن دارد، می‌گوید: «اکنون گله‌ای 400 راسی داریم که 250 راس آن را بزهای مولد تشکیل می‌دهند که آنها را در دامداری به مساحت ۳ هزار مترمربع نگهداری می‌کنم که دارای 3 سالن است.» با این حال او بر این باور است که هنوز دامداری و سالن نگهداری بزهایش یکسری کمبودها مانند فضای شیردوشی، انبار علوفه و... دارد.
از او می‌خواهم تا کمی درباره ویژگی‌های بزهای نژاد «سانن» توضیح بدهد که تصریح می‌کند: «بزهای شیری 2 دسته هستند؛ یکی آلپاین که اصل آنها به کوهپایه‌های آلپ می‌رسد و دسته دیگر بزهای سانن که زادگاه‌شان دره‌ای در سوئیس است.»
برتری نژاد سانن نسبت به نژاد آلپاین
او در تکمیل توضیح خود اضافه می‌کند: «این دو نژاد شباهت زیادی به یکدیگر دارند، ولی تحقیقاتی که روی سانن شده گویای بیشتر بودن شیر آن است.» به گفته جمالی، این تحقیقات بیشتر در کشور فرانسه انجام شده است؛ آنها با انجام تحقیقات ژنتیکی، اسپرم‌هایی که باعث افزایش مقدار شیر یا کیفیت شیر یا هر دو می‌شوند را تولید و به نقاط مختلف صادر می‌کنند.
این پرورش دهنده بز سانن، برای روشن‌تر شدن مسئله شرح میدهد: «میانگین شیردهی بز سانن 2.5 تا 3 لیتر شیر در روز است که در زمان پیک شیردهی آنها یعنی هنگام زایش، به 5.5 تا 6 لیتر در روز و گاهی 7 لیتر هم می‌رسد.» بر اساس گفته او، برخی از بزها در هنگام زایش که تا ۷ لیتر هم شیر می‌دهند، یک بار در زمان شیردهی صبحگاهی ۳ لیتر و بار دیگر در زمان عصر به میزان ۳ لیتر دیگر شیر می‌دهند.
جمالی، از دیگر خصوصیات این نژاد علاوه بر شیردهی زیاد، مدت زیاد شیردهی آن بیان و اظهار می‌کند: «بز سانن چیزی حدود 9 تا 10 ماه در سال شیر میدهد همچنین احتمال دو قولویی‌زایی در این نژاد زیاد است یعنی تقریبا هر 100 راس بز شیری، می‌تواند تا حدود 170 یا 180 راس بزغاله تولید کند.»
شیر بز مناسب برای بیماران قندی و نوزادان
او ادامه میدهد: «از طرفی شیر بز از لحاظ ترکیبات، پروتئین و لاکتوز کم، مزیت بیشتری نسبت به شیر گاو دارد اما تبلیغ زیادی روی آن نشده است و جای زیادی برای پیشرفت دارد.» آنگونه که جمالی می‌گوید، او اکنون مشتریان زیادی دارد که از راه‌های دور برای شیر بز به دامداری آنها می‌آیند.
جمالی همچنین تاکید می‌کند: «شیر بز برای آنهایی که حساسیت یا بیماری‌های قندی دارند و برای نوزادانی که نمی‌توانند شیر مادر بخورند، بسیار مناسب است.»
سئوالی که این بین پیش می‌آید این است که اگر کسی تمایل به راه‌اندازی این کسب و کار داشته باشد، با چه مقیاسی باید کار را شروع کند. پاسخی که او به این سئوال میدهد از این قرار است: «همیشه توصیه می‌کنم ابتدا از مقیاس کم کار را شروع کنند زیرا این دام در مقایسه به سایر دام‌های بومی، نسبت به بیماری‌ها و آب و هوا حساس‌تر است و چیزی حدود یک سال زمان می‌خواهد تا قلق کار دست دامدار بیاید.»
علاقه‌مندان کار را با ۱۰ راس بز شروع کنند
او با بیان اینکه باید زمان لازم برای تولید بزغاله بگذرد تا برنامه‌ریزی‌های لازم دستش بیاید و تلفاتی نداشته باشد، می‌گوید: «در این فاصله باید با واکسیناسیون‌ها آشنا شود و مریضی‌های را بشناسد بنابراین همیشه توصیه‌ام این بوده که با 10 راس بز کارشان را شروع کنند و اگر شرایط را مناسب دیدید سال بعد آن را به 50 راس افزایش دهند.»
به گفته او، مساحت مورد نیاز برای هر بز 1.2 مترمربع فضای مسقف و 3 مترمربع هم بهار بند برای حرکت، آفتاب گرفتن و هوا خوردن است.
کسی که می‌خواهد این کار را شروع کند باید برای خرید هر بز سانن مولد خوب بیشتر از 3 میلیون تومان و برای بزهای نر چیزی حدود 2 تا 2.5 میلیون تومان بپردازد.
خبرنگار: ندا علیزاده
نظری ثبت نشده است